ใช้สื่อจอใสอย่างไรเพื่อส่งเสริมพัฒนาการและพฤติกรรมเด็ก

            พ่อแม่หรือผู้เลี้ยงดูที่เริ่มให้เด็กใช้สื่อจอใสช้า เลือกรายการทางการศึกษา มีเนื้อหาเอื้อต่อสังคม หรือมีคุณภาพสูง ลดการเข้าถึงสื่อที่มีเนื้อหารุนแรง สำหรับผู้ใหญ่

หรือมีเนื้อหาแฟนตาซีมากเกินไป และไม่เปิดสื่อทิ้งไว้ ดูและพูดสื่อสารกับเด็กระหว่างได้รับสื่อไปด้วย รวมถึงผู้ปกครองก็ใช้สื่อจอใสของตนเองน้อย ฝึกระเบียบวินัยอย่างสม่ำเสมอ และสามารถตอบสนองต่อลูกอย่างเหมาะสมจะทำให้เด็กมีพัฒนาการด้านภาษาและการพูดสื่อสาร ทักษะด้านสังคม อารมณ์ สติปัญญา การทำหน้าที่บริหารของสมองระดับสูง มีความพร้อมในการเรียน และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดีขึ้น มีความรุนแรง พฤติกรรมก้าวร้าว และซนสมาธิสั้นลดลง นอกจากนี้หากลูกเป็นเด็กเลี้ยงยาก ควบคุมตนเอง หรืออารมณ์ได้ไม่ดี มีปัญหาพัฒนาการ ซน อยู่ไม่นิ่ง หรือกินยาก พ่อแม่หรือผู้เลี้ยงดูควรหลีกเลี่ยงการใช้สื่อจอใสเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวเนื่องจากจะยิ่งทำให้ปัญหาต่าง ๆ ข้างต้นนั้นเป็นมากขึ้นได้

คำแนะนำสำหรับผู้ปกครองเกี่ยวกับการให้เด็กปฐมวัยได้รับสื่อจอใสอย่างเหมาะสม

1. ตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาสมองของเด็กตั้งแต่ช่วงปฐมวัยโดยผ่านการลงมือทำ การเล่นตามวัย และเน้นการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมกับผู้อื่นเพื่อส่งเสริมพัฒนาการด้านภาษา สติปัญญา ทักษะทางอารมณ์ และสังคม

2. ตระหนักและคำนึงถึงผลกระทบของสื่อจอใสที่ผลิตขึ้นสำหรับผู้ใหญ่โดยตรงว่าอาจส่งผลต่อพัฒนาการ พฤติกรรม และสุขภาพของเด็กได้

3. ปิดสื่อจอใสต่าง ๆ เมื่อไม่มีคนดู หรือใช้งาน และหลีกเลี่ยงการได้รับสื่อจอใสประเภทต่าง ๆ ของตนเอง โดยเฉพาะเมื่อมีเด็กเล็กอยู่ในห้องเดียวกันขณะนั้นด้วยเพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีในการใช้สื่อจอใสประเภทต่าง ๆ อย่างเหมาะสมให้แก่เด็ก

4. หลีกเลี่ยงที่จะให้เด็กที่มีอายุน้อยกว่า 18-24 เดือน ได้รับสื่อจอใสประเภทต่าง ๆ เลย ยกเว้นการคุยผ่านวิดีโอ (video-chatting) กับคน

 
 
5. เด็กอายุ 2-5 ปี ควรจำกัดการรับสื่อจอใสต่าง ๆ โดยไม่ควรได้รับเกิน 1 ชั่วโมงต่อวัน

6. หลีกเลี่ยงไม่ให้เด็กได้รับสื่อจอใสที่ถูกจัดอยู่ในประเภทที่ไม่เหมาะสมสำหรับเด็ก เช่น สื่อที่มีความก้าวร้าวรุนแรง รวมทั้งสื่อที่มีการนำเสนออย่างรวดเร็ว หรือ app ที่มีเนื้อหาที่อาจทำให้เด็กวอกแวกมากขึ้นโดยเฉพาะในเด็กเล็ก แต่ควรเน้นการเลือกโปรแกรมทางการศึกษาสำหรับเด็กที่มีคุณภาพสูงมากกว่า

7. หากจะรับสื่อจอใสประเภทต่าง ๆ ควรดูไปพร้อมกับเด็กมากกว่าที่จะปล่อยให้เด็กใช้สื่อเองตามลำพัง เพื่อช่วยให้เด็กเข้าใจในสิ่งที่ดูมากขึ้น ควรอภิปรายเนื้อหาของสื่อที่ได้รับร่วมกัน

8. ควรกำหนดเวลา และสถานที่ภายในบ้านที่จำเป็นต้องปลอดจากสื่อจอใส เช่น เวลารับประทานอาหาร และในห้องนอน เพื่อลดโอกาสที่เด็กจะเข้าถึงสื่อจอใสเหล่านี้ได้ง่ายขึ้น จนทำให้เกิดผลเสียต่าง ๆ ตามมา

9. หลีกเลี่ยงการใช้สื่อจอใสในเด็กระหว่างมื้ออาหาร และ 1 ชั่วโมงก่อนเข้านอน

10. พูดคุยแนวทางการให้เด็กได้รับสื่อจอใสอย่างเหมาะสมกับผู้เลี้ยงดูเด็กคนอื่น ๆ ด้วย เช่น พี่เลี้ยง ปู่ ย่า ตา ยาย เพื่อให้ทำตามกฎระเบียบต่าง ๆ ที่ตั้งขึ้นอย่างสม่ำเสมอ และไปในแนวทางเดียวกัน

เรียบเรียงโดย: นายแพทย์วีระศักดิ์ ชลไชยะ