พ่อแม่คือของเล่นมีชีวิต
ข่าวดี! พบของเล่นสุดล้ำ เสริมพัฒนาการลูกได้ดี อยู่ที่บ้านของคุณ
คำถามยอดฮิตที่พ่อแม่มือใหม่สงสัย...
จะเลือกซื้อของเล่นให้ลูกอย่างไรดีน้า?
ของเล่นแบบไหนที่จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการ?
ของเล่นแบบไหนที่ช่วยให้ลูกมีสมาธิ
ของเล่นแบบไหนช่วยให้ลูกฉลาด ไอคิวดี?
ของเล่นแบบไหนจะทำให้ลูกอารมณ์ดีมีความสุข?
ไม่ต้องสงสัยอีกต่อไป...คุณพ่อคุณแม่ทั้งหลายโปรดฟังให้ดีๆ
ของเล่นที่ดีที่สุดของลูกนั้น...ก็คือ...ตัวคุณพ่อคุณแม่นั่นเอง!
พ่อแม่คือของเล่นมีชีวิต
ประโยคนี้คือเรื่องจริงไม่ได้อิงทอยสตอรี่ พ่อแม่คือของเล่นที่มีตัวตน มีชีวิตจิตใจ รับประกันว่าสามารถกระตุ้นพัฒนาการของลูกได้รอบด้าน ทั้งฝึกสมาธิ ฝึกสมอง ฝึกไอคิว และยังทำให้ลูกอารมณ์ดีมีความสุข รู้สึกอบอุ่นใจคลายหวัด เอ๊ย คลายกังวล แถมยังประยุกต์การเล่นได้ตามวัย ปรับเปลี่ยนวิธีเล่นตามความสนใจของลูกได้ตลอดอีกด้วย
การเล่น...ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ
อย่าคิดว่าเรื่องเล่นเป็นเรื่องเหลวไหล เพราะงานวิจัยมากมายยืนยันได้ว่า การเล่นนั้นจำเป็นต่อพัฒนาการของเด็กทั้งด้านสติปัญญา ร่างกาย จิตใจ สังคม และอารมณ์ การเล่นทำให้เด็กได้ใช้จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ การเล่นช่วยกระตุ้นพัฒนาการทางสมองโดยเฉพาะในช่วงปีแรกๆ ของชีวิตที่เด็กกำลังทำความรู้จักกับโลกรอบตัว การเล่นช่วยให้เด็กได้ประสบการณ์และสัมผัสอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ รวมถึงการมีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ตั้งแต่พ่อแม่ เด็กวัยเดียวกัน เด็กรุ่นพี่ ไปจนถึงการรับมือกับคนแปลกหน้า การเล่นช่วยให้เด็กค้นพบความสามารถของตัวเองซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความมั่นใจและความมั่นคงภายในตัวเอง การเล่นทำให้เด็กได้ฝึกทักษะการตัดสินใจ การวางแผน การค้นพบสิ่งที่สนใจ และมุ่งมั่นที่จะทำในสิ่งที่ตนสนใจ การเล่นช่วยพัฒนาทักษะทางภาษาและการสื่อสาร และเป็นพื้นฐานสำคัญในการเรียนรู้เรื่องอื่นๆ ต่อไป
พ่อแม่ชวนลูกเล่น...ดีอย่างไร?
- ได้สังเกตตรวจเช็คพัฒนาการของลูก ว่าด้านใดช้าไปหรือไม่ หากพบสิ่งปกติจะได้พบแต่เนิ่นๆ และได้รับการรักษาทันเวลา
- พัฒนาทักษะทางภาษาและการสื่อสาร ผ่านการพูดคุยระหว่างเล่นกับพ่อแม่ ได้เรียนรู้คำศัพท์ต่างๆ และการใช้ประโยคสนทนาต่างๆ จากคำพูดของพ่อแม่
- ค้นพบความถนัดและความสามารถพิเศษของลูก ผ่านการเล่นแบบต่างๆ ทำให้สามารถสนับสนุนต่อยอดให้ดียิ่งขึ้นไป หรือช่วยเติมสิ่งที่ยังขาดให้สมบูรณ์
- ช่วยกระตุ้นต่อยอดความคิดของลูก ผ่านการตั้งคำถาม ชวนลูกคิดหาคำตอบ ชวนกันคิดวิเคราะห์ ท้าทายความคิดด้วยวิถีการใหม่ๆ และสามารถถกเถียงด้วยเหตุผลเพื่อหาทางออก
- เรียนรู้ทักษะทางสังคมและบทบาทต่างๆ จากการเล่นกับผู้อื่น ซึ่งเริ่มจากพ่อแม่ ทั้งการเล่นร่วมกัน ตามกติกา การอดทน รอคอย โดยมีพ่อแม่คอยเสริมสร้างความมั่นใจ ให้กำลังใจและให้คำแนะนำ
- สร้างความรักความเข้าใจภายในครอบครัว เพราะการใช้เวลาคุณภาพกับลูกจะช่วยสร้างสายสัมพันธ์และความผูกพันที่จะแนบแน่นเป็นความอบอุ่นอยู่ในใจลูกไปอีกยาวนาน
ชวนลูกเล่น...สิ่งเล็กๆ ที่สร้างลูก
ไม่ต้องตกใจถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่ไม่รู้ว่าจะเล่นกับลูกอย่างไร การเล่นกับลูกนั้นง่ายกว่าที่คิด และอาจเป็นสิ่งที่คุณทำอยู่แล้วโดยไม่รู้ตัวก็ได้ การเล่นที่มีประสิทธิภาพไม่จำเป็นต้องมาจากการซื้อของเล่นดีๆ ราคาแพงๆ เสมอไป อุปกรณ์การเล่นกับลูกอาจมีมูลค่าศูนย์บาทก็ได้ หรือไม่ต้องใช้ของเล่นหรืออุปกรณ์อะไรก็เล่นกับลูกได้ เรามีหลักการชวนลูกเล่นแบบง่ายๆ มาฝาก ดังนี้
- ประสาทสัมผัสทั้ง 6 จำให้ดี – เพราะเด็กๆ มักจะเกิดการเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ฉะนั้น คุณพ่อคุณแม่แค่จำทั้ง 6 อย่างนี้ไว้ และนำไปประยุกต์ตามสถานการณ์ ใช้สิ่งของรอบตัว และกิจวัตรประจำวันที่ทำร่วมกันอยู่แล้ว
- ร่างกายของพ่อแม่คือของเล่นที่ลูกชอบ – ร่างกายของพ่อแม่กลายเป็นของเล่นชั้นดีที่ส่งเสริมพัฒนาการได้รอบด้าน และประยุกต์เล่นกับลูกได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็น เล่นจ๊ะเอ๋ เล่นซ่อนแอบ ขี่คอ อุ้ม กอด เล่นเงา ตบแผละ วิ่งไล่จับ วิ่งแข่ง หรือแม้แต่ยามที่เราหมดแรง หมดมุกจะเล่นแล้ว แค่นอนแผ่ให้ลูกปีนป่ายกอดหอมกัน เท่านี้ลูกก็สนุกและเกิดประโยชน์มากมายแล้ว
- ใช้สิ่งของรอบตัว – ทุกวันนี้มีผู้ผลิตของเล่นเสริมพัฒนาการออกมามากมาย คุณพ่อคุณแม่หลายคนต้องสูญเสียเงินทองไปไม่รู้เท่าไหร่กับการชอปปิ้งออนไลน์ แต่ถ้าจะต้องตามซื้อไปทุกสิ่งอย่างก็คงไม่ไหว ลองเปลี่ยนมาชวนลูกเล่นจากสิ่งของรอบๆ ตัวดูบ้าง ช่วยให้ลูกสนุกและเสริมพัฒนาการได้ไม่แพ้ของเล่นที่ต้องใช้เงินซื้อ แค่ลองชวนลูกวาด ตกแต่ง ปะ ติด ประดิษฐ์งานฝีมือจากของจริงหรือของเหลือใช้ เช่น กล่องกระดาษ ขวดพลาสติก ไม้ไอติม หรือแกนทิชชู่ สามารถแปลงร่างกลายเป็นอะไรได้สารพัด สนุกทั้งตอนลงมือทำและตอนเห็นผลลัพธ์เมื่อทำเสร็จ และยังช่วยให้ลูกมองเห็นคุณค่าของสิ่งต่างๆ และรู้ว่าความสุขอยู่รอบตัวไม่จำเป็นต้องใช้เงินซื้อก็ได้
- เล่นกับธรรมชาติและเล่นอย่างอิสระ – การเล่นกับธรรมชาติดีต่อใจและกายของทั้งเด็กและผู้ใหญ่ อย่าปล่อยให้อิทธิพลของเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาครอบงำจนลืมสัมผัสของธรรมชาติ ชวนลูกใช้มือปั้นดิน ปั้นทราย เก็บใบไม้แห้ง เรียงก้อนหิน ช่วยฝึกทักษะกล้ามเนื้อมัดเล็ก และสอนเรื่องประสาทสัมผัสต่างๆ ชวนออกมาวิ่งเล่นที่สนามหญ้ากว้าง ทำให้สดชื่นและแจ่มใส แถมคุณพ่อคุณแม่ได้ลดน้ำหนักไปในตัว และอีกเรื่องที่สำคัญก็คือ การเล่นกับลูกยังรวมถึงการปล่อยให้ลูกได้เล่นอย่างอิสระเสรี (Free play) โดยไม่ต้องมีผู้ใหญ่ควบคุมหรือกฏเกณฑ์มากำหนด มีความสำคัญต่อการเรียนรู้และพัฒนาการด้านต่างๆ ของเด็กอย่างมาก พ่อแม่เพียงแค่จัดเตรียมพื้นที่ที่ปลอดภัยและแน่ใจว่าไม่เป็นอันตราย ไม่ต้องคอยจับตาดูทุกฝีก้าว ให้เขาได้เติบโตได้ด้วยตัวเอง
เด็กกับการเล่นเป็นของคู่กัน แต่การเล่นนั้นจะมีคุณค่าและความหมายมากยิ่งขึ้นไปอีกเมื่อมีพ่อแม่เล่นไปกับลูกด้วย เพราะพ่อแม่คือคนสำคัญที่สุดสำหรับลูก เล่นกับลูกทุกวัน วันละนิดวันละหน่อย ไม่ต้องซื้อของเล่นแพงๆ ไม่ต้องเสียเวลานาน (ถ้างานยุ่ง) แต่ขอแค่สังเกต ใส่ใจ เข้าใจ และปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ สะสมไปเรื่อยๆ ทุกวัน แล้วคุณจะเห็นผลลัพธ์ที่ทำให้ชื่นใจและได้กำไรไปอีกยาวนาน
สสส. กระทรวงสาธารณสุข และภาคีเครือข่าย ขอเชิญชวนคุณพ่อคุณแม่ติดตามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการส่งเสริมพัฒนาการของลูกได้ที่ โครงการ “สิ่งเล็กๆ ที่สร้างลูก” พบกับสื่อและเครื่องมือต่าง ๆ ที่ผ่านการรับรองจากคุณหมอและหน่วยงานผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็ก เน้นความเข้าใจง่าย และนำไปปฏิบัติได้จริง รวมถึงติดตามกิจกรรมต่าง ๆ อีกมากมายได้ที่ Facebook Fanpage: สิ่งเล็กๆที่สร้างลูก
- เว็บไซต์ : www.khunlook.com
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน คุณลูก “KhunLook”
- ดาวน์โหลดคู่มือสิ่งเล็กๆที่สร้างลูก :http://bit.ly/manualSingLekLek
- ดาวน์โหลดนิทานจ๊ะเอ๋ : http://bit.ly/bookJaAey
- ดาวน์โหลดโปสเตอร์พัฒนาการลูก : http://bit.ly/posterDSPM62
- ดาวน์โหลดคู่มือพัฒนาการลูก : http://bit.ly/bookDSPM2562
