การดูแลลูกในสัปดาห์แรก

แรกเกิด

     นอกจากคุณแม่แล้วคุณพ่อและสมาชิกในครอบครัวทุกคน มีส่วนช่วยได้อย่างมากในการช่วยดูแลทั้งแม่และลูก หากลูกมีพี่ ให้พี่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลน้องอย่างเหมาะสมด้วยนะ

คะ คุณปู่คุณย่าคุณตาคุณยาย สามารถเสริมสร้างกำลังใจและให้การช่วยเหลือครอบครับมือใหม่ได้เป็นอย่างมาก อย่าลืมให้โอกาสครอบครัวมือใหม่ได้เสริมสร้างกำลังใจซึ่งกันและกัน และมีความมั่นใจในการพัฒนาบทบาทของแต่ละคนด้วยนะคะ
     ครอบครัวที่สามารถทำหน้าที่ได้ดีทั้งในช่วงที่มีความสุขและความทุกข์นั้น มักพบว่ามีความเป็นผู้นำที่เท่าเทียมกันระหว่างสามีภรรยา และมีความร่วมมือกันอย่างดีระหว่างพ่อแม่และผู้ใหญ่ในครอบครัว มีขอบเขตระหว่างรุ่น ระหว่างวัยชัดเจน สมาชิกเป็นตัวของตัวเองอย่างพอดี และยอมรับความแตกต่างของแต่ละคน สมาชิกมองกันแลกันและมองโลกในแง่ดี ใกล้ชิดสนิทสนมมองปัญหาเป็นความท้าทาย เลือกแก้ปัญหาอันเกิดจากความคิดที่แตกต่างได้อย่างเหมาะสม และมีการสื่อสารในครอบครัวแบบเปิดเผยและไม่อ้อมค้อมแต่รักษาความรู้สึกของสมาชิกในครอบครัว ส่วนครอบครัวที่ไม่สามารถทำหน้าที่ได้ดีทั้งในช่วงสุขและทุกข์นั้น มักพบพ่อแม่ที่ไม่ค่อยให้ความร่วมมือกัน บางครั้งพ่อหรือแม่ไปเข้าพวกกับลูกต่อต้านอีกคนหนึ่ง มีแบบแผนการแก้ปัญหาที่ไร้ประสิทธิภาพ ขาดความเป็นผู้นำ ไม่มีขอบเขตระห่างกัน ก้าวก่ายไม่ไว้ใจกันและกัน สื่อสารไม่ดี รวมทั้งไม่ยอมรับความแตกต่างของแต่ละบุคคล มาเสริมสร้างครอบครัวเราให้เข้มแข็ง มีความสุขเดินไปด้วยกันแม้จะคิดเห็นต่างนะคะ

1 วัน

     การอุ้มบ่อยๆ และตอบสนองความต้องการของเด็กอย่างทันท่วงทีในวัยนี้ เป็นการสร้างความผูกพันธที่ดีต่อกัน ไม่ทำให้ลูกติดมากจนเกินไป และไม่ทำให้ลูกเสียนิสัย หากลูกมีพี่ ให้พี่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลน้องอย่างเหมาะสม และหาเวลาสำหรับทำกิจกรรมกับพี่ด้วยนะคะ

2 วัน

     ควรทำความสะอาดและเปลี่ยนผ้าอ้อมทุกครั้งหลังขับถ่าย ควรล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอโดยเฉพาะหลังเปลี่ยนผ้าอ้อม และก่อนให้นม ในวันแรกๆ ลูกต้องการน้ำนมปริมาณเล็กน้อยเท่านั้น การให้ลูกดูดนมบ่อยๆช่วยกระตุ้นน้ำนม ควรช่วยให้คุณแม่ผ่อนคลาย แนะนำว่า ณ จุดนี้ อย่าเพิ่งถามคุณแม่ว่า ""น้ำนมเพียงพอหรือเปล่า"" เพราะจะทำให้กังวลได้มากยิ่งขึ้น หากสงสัยควรสอบถามบุคลากรทางสาธารณสุขนะคะ

3 วัน

    ช่วงนี้ในครอบครัวคงจะมีการปรับตัวหลายๆ อย่าง สำหรับทุกคนนะคะ คุณแม่อาจจะมีความเครียดและวิตกกังวลและเศร้า ร้องไห้ง่ายกว่าปกติได้ด้วย ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดา แต่หากรู้สึกว่าเครียดมาก เศร้าผิดปกติ หรือไม่สามารถดูแลลูกได้ ควรปรึกษาแพทย์หรือบุคลากรทางสาธารณสุขนะคะ

5 วัน

     โดยทั่วไปสะดือจะแห้งและหลุดเองภายใน 1-2 สัปดาห์ ควรปล่อยให้แห้งและหลุดเองโดยอาจมีเลือดซึมออกมาหลังสะดือหลุด 1-2 วัน หากมีอาการ บวมแดง มีหนอง หรือมีของเหลวไหลออกจากสะดือควรปรึกษาแพทย์นะคะ

6 วัน

     การอุ้มบ่อยๆ และตอบสนองความต้องการของเด็กอย่างทันท่วงทีในวัยนี้ เป็นการสร้างความผูกพันธ์ที่ดีต่อกัน ไม่ทำให้ลูกติดมากจนเกินไป และไม่ทำให้ลูกเสียนิสัยหากลูกมีพี่ ให้พี่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลน้องอย่างเหมาะสมด้วยนะคะ

7 วัน

     คุณพ่อและสมาชิกในครอบครัวทุกคน มีส่วนช่วยได้อย่างมากในการช่วยดูแลทั้งแม่และลูก หากลูกมีพี่ ให้พี่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลน้องอย่างเหมาะสม ด้วยนะคะ คุณปู่คุณย่าคุณตา คุณยาย สามารถเสริมสร้างกำลังใจและให้การช่วยเหลือครอบครับมือใหม่ได้เป็นอย่างมาก อย่าลืมให้โอกาส ครอบครัวมือใหม่ได้เสริมสร้างกำลังใจซึ่งกันและกัน และมีความมั่นใจในการพัฒนาบทบาทของแต่ละคนด้วยนะคะ

เรียบเรียงโดย : พญ.รสวันต์ อารีมิตร นพ.ชาญยุทธ์ ศุภคุณภิญโญ แหล่งข้อมูล กรมอนามัย

แหล่งข้อมูล : กระทรวงสาธารณสุข และราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย