การดูแลฟันและช่องปากสำหรับลูก 2-18 ปี

2 ปี - 4 ปี

จากใจหมอฟัน ♥ ลูกฟันดีเพราะดูแลสม่ำเสมอนะคะ ช่วงนี้เด็กๆ จะมีฟันน้ำนมขึ้นครบ 20 ซี่แล้วค่ะ ควรเริ่มหัดให้ลูกแปรงฟันเอง โดยพ่อแม่บีบยาสีฟันให้ และยังคงต้องช่วยลูกแปรงฟันให้สะอาด 
การทำความสะอาด ♥ สอนให้ลูกแปรงด้วยการถูไปมาแนวนอน ไม่ปัดขึ้น-ลง ใช้เวลาประมาณ 2 นาที ใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์สำหรับเด็กปริมาณท่าเมล็ดข้าวสาร และเมื่ออายุ 3 ปีแล้วใช้ขนาดเท่าเมล็ดถั่วลันเตานะคะ แปรงโดยขยับแปรงถูไปมาแนวนอนทุกด้านของฟัน แปรงวันละ 2 ครั้ง หลังอาหารเช้าและก่อนนอน ยังคงต้องช่วยลูกแปรงฟันให้สะอาดนะคะ ให้ลูกนอนหนุนตักหันหน้าไปทางเดียวกับผู้แปรง ใช้นิ้วมือแหวกกระพุ้งแก้มเพื่อให้มองเห็นฟันที่จะแปรงชัดเจน หรือยืนแปรงโดยผู้แปรงยืนด้านหลังของลูก ยืนหันหน้าไปทางเดียวกันและให้ลูกแล้วเงยหน้าขึ้น ใช้นิ้วมือแหวกริมฝีปาก ขณะแปรงฟันหน้า และแหวกกระพุ้งแก้ม ขณะแปรงฟันหลัง เพื่อให้มองเห็นฟันที่จะแปรงชัดเจน หากเด็กบ้วนน้ำได้ ให้บ้วนน้ำ เมื่อแปรงสะอาดแล้วจะไม่พบคราบเหนียวสีขาวอมเหลืองติดอยู่ที่ฟัน
อาหารการกิน ♥ ควรฝึกให้ลูกเลือกกินขนมที่ไม่ทำให้เกิดฟันผุเช่น นมรสจืด ผลไม้สด
แล้วพบกันนะคะ ♥ ใกล้ๆ 4 ปีแล้วหากลูกยังดูดนิ้วอยู่ หรือหกล้มฟันกระแทก ปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์ได้นะคะ ควรพบทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจสุขภาพช่องปาก ทุก 6 เดือน เพื่อรับคำแนะนำก่อนที่จะมีฟันผุและปวดฟัน และรับการทาฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุค่ะ

5 ปี - 6 ปี

จากใจหมอฟัน ♥ เด็กๆ มักจะเริ่มมีฟันแท้ บริเวณฟันหน้าล่าง ฟันน้ำนมจะเริ่มโยก ส่วนบริเวณฟันหลังฟันกรามแท้จะเห็นเป็นซี่สุดท้ายซึ่งโผล่ขึ้นจากเหงือกถัดจากฟันกรามน้ำนมที่มีอยู่แล้ว (ไม่มีฟันน้ำนมโยกหลุดนะคะ) อย่าลืมใส่ใจดูแลสุขภาพฟันด้วยค่ะ
การทำความสะอาด ♥ ลูกควรแปรงฟันให้สะอาดได้เอง คุณพ่อคุณแม่อาจจะช่วยประเมินตามหลัง เมื่ออายุ 6 ปีแล้ว ใช้ยาสีฟันแบบผู้ใหญ่ บีบเต็มหน้าตัดแปรง ใช้เวลาแปรงครั้งละ 2 นาที และบ้วนฟองยาสีฟันออก วันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน เมื่อแปรงสะอาดแล้วจะไม่พบคราบเหนียวสีขาวอมเหลืองติดอยู่ที่ฟันนะคะ
แล้วพบกันนะคะ ♥ ควรพบทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจสุขภาพช่องปากและการเรียงตัวของฟัน ทุก 6 เดือน เพื่อรับคำแนะนำก่อนที่จะมีฟันผุและปวดฟัน รวมทั้งรับการเคลือบร่องฟันกรามแท้ตามที่ทันตแพทย์แนะนำ

7 ปี - 8 ปี

จากใจหมอฟัน ♥ ลูกควรจะแปรงฟันเองได้ดีและสะอาด ใช้เวลาแปรงครั้งละ 2 นาที วันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน โดยวิธีถูไปมาโดยขนแปรงตั้งฉากกับตัวฟันขยับไปมาสั้นๆ ให้ทั่วทุกซี่ สอนลูกให้เลือกขนมของว่างและเครื่องดื่มที่มีประโยชน์และไม่ทำให้ฟันผุ และควรพบทันตแพทย์อย่างสม่ำเสมอนะคะ
แล้วพบกันนะคะ ♥ ควรพบทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจสุขภาพช่องปากและการเรียงตัวของฟัน ทุก 6 เดือน เพื่อรับคำแนะนำก่อนที่จะมีฟันผุและปวดฟัน

11 ปี - 18 ปี

จากใจหมอฟัน ♥ วัยนี้เริ่มมีการเจริญเติบโตของใบหน้าอย่างรวดเร็ว และอาจทำให้เด็กๆ มีปัญหาการสบฟันและการเคี้ยวได้ด้วย หากมีปัญหาควรปรึกษาทันตแพทย์นะคะ
แล้วพบกันนะคะ ♥ ควรพบทันตแพทย์เพื่อรับการตรวจสุขภาพช่องปากและการเรียงตัวของฟัน ทุก 6 เดือน เพื่อรับคำแนะนำก่อนที่จะมีฟันผุและปวดฟัน

เรียบเรียงโดย: ทพญ.อโนมา รัตนะเจริญธรรม อ.ดร.ทพญ.ปฏิมาพร พึ่งชาญชัยกุล และ พญ.รสวันต์ อารีมิตร

แหล่งข้อมูล: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทยและชมรมทันตกรรมสำหรับเด็ก